విష్ణుదేవు = విష్ణుమూర్తిని; చారిత్రంబులు = కథలు; చిత్రంబులు = మనోజ్ఞమైనవి; త్రైలోక్య = ముల్లోకములను; పవిత్రంబులు = పవిత్రము జేయునవి; భవలతా = సంసారపు తీగలనెడి బంధనములను; లవిత్రంబులు = కొడవళ్ళ వలె ఖండించునవి; సన్మిత్రంబులు = మంచిమిత్రులవంటివి; మునిజన = మునుల సమూహముయనెడి; వనచైత్రంబులు = అడవికి చైత్రమాసము వలె అలరించునవి.

అలుకన్ = కోపముతో; ఐనన్ = అయినను; చెలిమిన్ = స్నేహముతో; ఐనన్ = అయినను; కామంబునన్ = కోరికతో; ఐనన్ = అయినను; బాంధవమునన్ = చుట్టరికముతో; ఐనన్ = అయినను; భీతిన్ = భయముతో; ఐనన్ = అయినను; తగిలి = పూని; తలపన్ = తరచి చూసినచో; అఖిలాత్ముడు = సర్వ భూత స్వరూపుడు; అగు = అయిన; హరిన్ = నారాయణుని; చేర వచ్చును = చేరుట సాధ్యము; వేఱు సేయడు = భేదముగ చూడడు; అతడు = అతడు.

కామ = మన్మథ వికారము యందలి; ఉత్కంఠతన్ = ఆసక్తితో; గోపికల్ = గోపికలు; భయమునన్ = భయముతో; కంసుండు = కంసుడు; వైర = విరోధపు; క్రియన్ = పనుల; సామగ్రిన్ = బలమున; శిశుపాల = శిశుపాలుడు; ముఖ్య = మున్నగు; నృపతుల్ = రాజులు; సంబంధులు = చుట్టరికము గల వారు; ఐ = అయ్యి; వృష్ణులున్ = యాదవులు {వృష్ణులు – వృష్ణ వంశపు యాదవులు}; ప్రేమన్ = ప్రేమతో; మీరలు = మీరు; భక్తిన్ = భక్తితో; ఏమున్ = మేము; ఇదె = ఇదిగో; చక్రిన్ = శ్రీకృష్ణుని; కంటిమి = దర్శించితిమి; ఎట్లు = ఏ విధముగ; ఐనన్ = అయినప్పటికిని; ఉద్దామ = ఉన్నత మైన; ధ్యాన = ధ్యానముచే; గరిష్ఠుడు = శ్రేష్ఠుడు; ఐన = అయిన; హరిన్ = నారాయణుని; చెందన్ = పొంద; వచ్చు = సాధ్యము; ధాత్రీశ్వరా = రాజా {ధాత్రీశ్వరుడు - ధాత్రి (భూమి)కి ఈశ్వరుడు (ప్రభువు), రాజు}

గాలిన్ = వాయువు నందు; కుంభినిన్ = నేల యందు; అంబువులన్ = నీటిలోను; ఆకాశస్థలిన్ = ఆకాశ ప్రదేశములోను; దిక్కులన్ = దిక్కు లందు; రేలన్ = రాత్రి కాలము నందు; ఘస్రములన = పగటి కాలము నందు; తమః = చీకటి యందును; ప్రభలన్ = వెలుగు నందు; భూరి = గొప్ప గొప్ప; గ్రాహ = మోసళ్ళు; రక్షః = రాక్షసులు; మృగ = క్రూర మృగములు; వ్యాళ = పాములు; ఆదిత్య = దేవతలు {ఆదిత్యులు - అదితి పుత్రులు, దేవతలు}; నర = మానవులు; ఆది = మొదలగు; జంతు = శరీరులతో; కలహ = పోరాటము; వ్యాప్తిన్ = సంభవించి నప్పుడు; సమస్త = అన్ని రకముల; అస్త్ర = అస్త్రముల; శస్త్ర = శస్త్రముల; ఆళిన్ = సమూహము చేతను; మృత్యువు = చావు; లేని = లే నట్టి; జీవనమున్ = బ్రతుకును; లోకాధీశ = బ్రహ్మదేవుడా {లో కాధీశుడు - లోకా (లోకము లన్నిటికి) అధీశ (ప్రభువు), బ్రహ్మ}; ఇప్పించవే = అనుగ్రహించుము.

అన్నా = అయ్యా; కశ్యపపుత్రా = హిరణ్యకశిపా! ఈ అర్థంబులు = ఈ కోరికలు; ఎవ్వరికిన్ = ఎవరికైనను; దుర్లభములు = పొందరానివి; మున్ను = ఇంతకు పూర్వము; ఈ వరములన్ = ఇట్టి వరములను; ఎవ్వారలున్ = ఎవరును కూడ; కోరరు = కోరలేదు; నీయెడన్ = నీయందు; మోదించితిన్ = సంతోషించితిని; నన్నున్ = నన్ను; కోరినవెల్లన్ = కోరినవి అన్నియును; ఇచ్చితిన్ = ప్రసాదించితిని; ప్రవీణత్వంబుతో = నేరుపుతో; బుద్ధిసంపన్నత్వంబునన్ = జ్ఞానమనెడి సంపదతో; సుమతివై = మంచి బుద్ధి గలవాడవై; భద్రైక శీలుండవై = శుభమే ప్రధానమైన స్వభావములు గలవాడవై; ఉండుమీ = ఉండుము.

అధిప = రాజా!; తనయందున్ = తన ఎడల; అఖిల భూతములందున్ = ఎల్ల ప్రాణులయందును; ఒక = ఒకే; భంగిన్ = విధముగా; సమహితత్వంబున = సమభావ ముతో; జరుగు వాడు = మెలగువాడు; పెద్దలన్ = పెద్దలను; పొడగన్న = గమనించి నచో; భృత్యుని = సేవకుని; కైవడి = వలె; చేరి = దగ్గరకు వెళ్ళి; నమస్కృతుల్ = నమస్కారములు; చేయు వాడు = చేసెడివాడు; కన్నుదోయికి = రెండుకళ్ళకు; అన్య కాంతలు = ఇతర స్త్రీలు; అడ్డంబైన = ఎదురుపడిన; మాతృభావనసేసి = తల్లిగా భావించి; మరలువాడు = మెలి గెడివాడు; తల్లిదండ్రులభంగి = తల్లిదండ్రుల వలె; ధర్మ వత్సలతను = న్యాయబుద్ధితో; దీనుల = బీదలను; కావ = కాపాడుటకు; చింతించువాడు = భావించువాడు; సఖులయెడ = స్నేహితుల యందు; సోదరస్థితి = తోడబుట్టిన వాడివలె; జరుపువాడు = నడచుకొంటాడు; దైవతములంచు = దేవతలని; గురువులన్ = గురువులను; తలచువాడు = భావించెడివాడు; లీలలందును = ఆటలయందును; బొంకులు = అబద్ధములు; లేనివాడు = చెప్పనివాడు; లలిత = చక్కటి; మర్యాదుడైన = మర్యాద గలవాడైన; ప్రహ్లాదుడు = ప్రహ్లాదుడు.

పానీయంబులున్ = పానీయములను {పానీయము - పానము (తాగుట)కు అనుకూల మైన ద్రవ పదార్థములు}; త్రావుచున్ = తాగుతూ; కుడుచుచున్ = తినుచు (ఆహా రాదులు); భాషించుచు = మాటలాడుచు; హాస = సంతోషించుట; లీల = ఆటలాడుట; నిద్ర = నిద్రించుట; ఆదులు = మొదలగు వానిని; చేయుచున్ = చేస్తూ; తిరుగుచున్ = తిరుగుతూ; లక్షింపుచున్ = గురి పెట్టి; సంతత = ఎడతెగని; శ్రీనారాయణు = శ్రీహరి యొక్క; పాద = పాదములు యనెడి; పద్మ = పద్మముల; యుగళీ = జంటను; చింత = ధ్యానము యనెడి; అమృత = అమృతమును; ఆస్వాదన్ = ఆస్వాదించుట యందు; సంధానుండు = లగ్న మైన వాడు; ఐ = అయ్యి; మఱచెన్ = మరచి పోయెను; సురారి తనయుడు = ప్రహ్లాదుడు {సురారి తనయుడు - సురారి (రాక్షసు, హిరణ్యకశిపు)ని తనయుడు (పుత్రుడు), ప్రహ్లాదుడు}; ఏతద్విశ్వమున్ = బాహ్యప్రపంచమును; భూవరా = రాజా {భూవరుడు - భూమికి వరుడు (భర్త), రాజు, పరీక్షిత్తు}.

ఎల్ల = సర్వ; శరీరధారుల్ = జీవుల {శరీరధారులు - దేహము ధరించినవారు, జీవులు}; కున్ = కు; ఇల్లు = నివాసము; అను = అనెడి; చీకటి = చీకటి; నూతి = నుయ్యికి; లోపలన్ = లోప లందు; త్రెళ్ళక = పడకుండగ; రున్ = రు; ఏమున్ = మేము; అను = అనెడి; మతిన్ = చిత్త; భ్రమణంబునన్ = వైకల్యముతో; భిన్నులు = భేదభావము గల వారు; ఐ = అయ్యి; ప్రవర్తిల్లక = తిరుగకుండగ; సర్వమున్ = అఖిలము; అతని = అతని యొక్క; దివ్య = అతి గొప్ప; కళా = అంశతో, మాయా విలాసముతో; మయము = నిండినది; అంచున్ = అనుచు; విష్ణున్ = నారాయణుని; అందున్ = అందు; ఉల్లమున్ = హృదయము; చేర్చి = చేర్చి; తారు = తాము; అడవిన్ = అడవిలో; ఉండుట = ఉండుట; మేలు = ఉత్తమము; నిశాచర = రాక్షసులలో; అగ్రణి = గొప్పవాడ (హిరణ్యాక్ష మహారాజ).

వినుతగుణశీల = స్తుతింపదగిన సుగుణములు గల వర్తన గలవాడా; వేయున్ = అనేకములైన; మాటలు = మాటలు; ఏల = ఎందులకు?; మందార = మందారపువ్వు లోని; మకరంద = పూతేనె; మాధుర్యమున = తీయదనమునందు; తేలు = ఓలలాడెడి; మధుపంబు = తుమ్మెద; మదనములకు = ఉమ్మెత్త పూలవద్దకు; పోవునే = వెళుతుందా; నిర్మల = స్వచ్ఛమైన; మందాకినీ = గంగానది యొక్క; వీచికలన్ = తరంగములందు; తూగు = ఊగెడి; రాయంచ = రాజహంస; తరంగిణులకు = సాధారణ ఏరులవైపు; చనునె = పోవునా; లలిత = చక్కటి; రసాల = మామిడి; పల్లవ = చిగుర్లను; ఖాదియై = తింటూ; చొక్కు = మైమరచెడి; కోయిల = కోయిల; కుటజములకు = కొండమల్లెలను; చేరునే = తినదలుస్తుందా! పూర్ణేందు = నిండు జాబిల్లి; చంద్రికా = వెన్నలకు; స్ఫురిత = స్పందించెడి; చకోరకము = వెన్నెలపులుగు; అరుగునే = వెళ్ళునా ఏమి?; సాంద్ర = దట్టమైన; నీహారములకు = మంచు తెరలవద్దకు;

అంబుజోదర = నారాయణుని; దివ్య = దివ్యమైన; పాదారవింద = పాదములనెడి పద్మములను; చింతనామృత = ధ్యానమనెడి అమృతమును; పాన = త్రాగి; విశేష = ఆ విశిష్టతచే; మత్త = మత్తెక్కిన; చిత్తము = మనసు; ఏ = ఏ; రీతిన్ = విధముగ; ఇతరంబు = వేరొకదానిని; చేరనేర్చు = చేరగలదా!

చదివించిరి = చదివించిరి; ననున్ = నన్ను; గురువులు = గురువులు; చదివితి = చదివితిని; ధర్మార్థ ముఖ్య = ధర్మార్థ కామ మున్నగు; శాస్త్రంబులున్ = శాస్త్రములను; నేన్ = నేను; చదివినవి = చదివి నట్టివి; కలవు = ఉన్నవి; పెక్కులు = అనేక మైనవి; చదువుల = చదువుల; లోన్ = అందలి; మర్మములు = రహస్యములు; ఎల్లన్ = అన్నిటిని; చదివితిన్ = చదివితిని; తండ్ర్రీ = తండ్రి.

దైత్యోత్తమా! = రాక్షసులలో ఉత్తముడా!; తనుహృద్భాషల = శరీరము, మనస్సు, మాటల ; సఖ్యమున్ = మిత్రత్వం; శ్రవణమున్ = వినుటలు; దాసత్వమున్ = దాసునిగా నుండుట; వందన = నమస్కరించు టలు; అర్చనముల్ = పూజించుటలు; సేవయున్ = పరిచర్యలు చేయుట; ఆత్మలో = మనసునందు; ఎఱుకయున్ = సదసద్వివే కము; సంకీర్తనల్ = కీర్తనలు పాడుట; చింత నంబను = ధ్యానము అనెడి; ఈ = ఈ; తొమ్మిది = తొమ్మిది {నవవిధభక్తులు – 1. సఖ్యము 2. శ్రవణము 3. దాసత్వము 4. వంద నము 5. అర్చనము 6. సేవ 7. ఆత్మలోన నెఱుక 8. సంకీర్తనము 9. చింతనము}; భక్తి మార్గముల = భక్తి విధానములతో; సర్వాత్మున్ = నారాయణుని; హరిన్ = నారాయ ణుని; నమ్మి = నమ్మి; సజ్జనుడై = సాధుస్వభావియై; ఉండుట = ఉండుట; భద్రమంచు = శ్రేయమని; సత్యంబు = నిజముగా; తలతున్ = తలచెదను.

అంధ = గుడ్డివాని పాలిటి; ఇందు = చంద్రుని; ఉదయముల్ = ఉదయించుటలు; మహా = మిక్కిలి; బధిర = చెవిటివాని చెంత; శంఖ = శంఖము యొక్క; ఆరావ ముల్ = శబ్దములు; మూక = మూగవానిచేత; సత్ = మంచి; గ్రంథ = గ్రంథములను; ఆఖ్యాపనముల్ = చెప్పించుటలు; నపుంసక = మగతనము లేని వాని; వధూకాంక్షల్ = మగువల పొందు కోరుటలు; కృతఘ్నావళీ = మేలు మరచెడి సమూహముతోటి; బంధు త్వంబులు = చుట్టరికములు; భస్మ = బూడిదలో పోసిన; హవ్యములు = హోమములు; లుబ్ద = లోభి యొక్క; ద్రవ్యముల్ = సంపదలు; క్రోడ = పందికి; సద్గంధంబుల్ = సువా సనలు; హరి = నారాయణుని; భక్తి = భక్తిని; వర్జితుల = వదలిన వారి; రిక్త = శూన్య ములైన; వ్యర్థ = ప్రయోజన హీనము లైన; సంసారముల్ = జీవనములు.

కమలాక్షున్ = నారాయణుని {కమ లాక్షుడు - కమలముల వంటి అక్షుడు (కన్నులు గల వాడు), విష్ణువు}; అర్చించు = పూడించెడి; కరములు = చేతులే; కరములు = చేతులు; శ్రీనాథున్ = నారాయణుని {శ్రీనాథుడు - శ్రీ (లక్ష్మీ దేవికి) నాథుడు (భర్త), విష్ణువు}; వర్ణించు = స్తోత్రము చేసెడి; జిహ్వ = నాలుకే; జిహ్వ = నాలుక; సురరక్షకునిన్ = నారాయణుని {సుర రక్షకుడు - సుర (దేవతలకు) రక్షకుడు, విష్ణువు}; చూచు = చూచెడి; చూడ్కులు = చూపులే; చూడ్కులు = చూపులు; శేషశాయి = నారాయణుని {శేష శాయి - శేష (ఆదిశేషుని)పై శాయి (శయనించు వాడు), విష్ణువు}; కిన్ = కి; మ్రొక్కు = నమస్కరించెడి; శిరము = తలయే; శిరము = తల; విష్ణున్ = నారాయణుని {విష్ణువు – సర్వము నందు వ్యాపించు వాడు, హరి}; ఆకర్ణించు = వినెడి; వీనులు = చెవులే; వీనులు = చెవులు; మధువైరిన్ = నారాయణుని {మధు వైరి - మధు యనెడి రాక్షసుని వైరి (శత్రువు), విష్ణువు}; తవిలిన = లగ్న మైన; మనము = చిత్తమే; మనము = చిత్తము; భగవంతున్ = నారాయణుని; వలగొను = ప్రదక్షిణలు చేసెడి; పదములు = అడుగులే; పదములు = అడుగులు; పురుషోత్తముని = నారాయణుని {పురు షోత్తముడు – పురుషు లందరి లోను ఉత్తముడు, విష్ణువు}; మీది = మీద గల; బుద్ధి = తలపే; బుద్ధి = తలపు;

దేవదేవుని = నారాయణుని {దేవ దేవుడు - దేవుళ్ళకే దేవుడు, విష్ణువు}; చింతించు = ధ్యానించు; దినము = రోజే; దినము = రోజు; చక్రహస్తుని = నారాయణుని {చక్ర హస్తుడు - చక్రాయుధము హస్తుడు (చేతిలో గల వాడు), విష్ణువు}; ప్రకటించెడి = తెలియ చెప్పెడి; చదువు = చదువే; చదువు = చదువు; కుంభినీధవున్ = నారాయణుని {కుంభునీ ధవు - కుంభినీ (భూదేవి కి) (వరాహాతారమున) ధవుడు (భర్త), విష్ణువు}; చెప్పెడి = చెప్పెడి; గురుడు = గురువే; గురుడు = గురువు; తండ్రి = తండ్రి; హరిన్ = నారాయణుని; చేరుము = చేరుము; అనియెడి = అనెడి; తండ్రి = తండ్రియే; తండ్రి = తండ్రి.

కంజాక్షున్ = నారాయణుని {కం జాక్షుడు - కంజము (కమలము)ల బోలు అక్షుడు (కన్నులు గల వాడు), విష్ణువు}; కున్ = కి; కాని = ఉపయోగించని; కాయంబు = దేహము; కాయమే = దేహమా ఏమి; పవన = గాలిచే; గుంభిత = పూరించి నట్టి; చర్మభస్త్రి = తోలుతిత్తి; కాక = కాకుండగ; వైకుంఠున్ = నారాయణుని {వైకుంఠుడు – వైకుంఠమున నుండు వాడు, విష్ణువు}; పొగడని = కీర్తించని; వక్త్రంబున్ = నోరు; వక్త్రమే = నోరా ఏమి; ఢమఢమ = ఢమ ఢమ యనెడి; ధ్వని = శబ్దముల; తోడి = తో కూడిన; ఢక్క = ఢక్కా అనే వాద్యం; కాక = కాకుండగ; హరి = నారాయణుని; పూజనమున్ = పూజలను చేయుట; లేని = లేని; హస్తంబు = చేయి; హస్తమే = చేయేనా ఏమి; తరు = చెట్టు; శాఖ = కొమ్మచే; నిర్మిత = చేయబడిన; దర్వి = తెడ్డు, గరిటె; కాక = కాకుండగ; కమలేశున్ = నారాయణుని {కమ లేశుడు - కమల (లక్ష్మీదేవి) యొక్క ఈశుడు (భర్త), విష్ణువు}; చూడని = చూడ నట్టి; కన్నులు = కళ్లు; కన్నులే = కళ్లేనా ఏమి; తను = దేహము యనెడి; కుడ్య = గోడ యందలి; జాలరంధ్రములు = కిటికీలు; కాక = కాకుండగ;

చక్రి = నారాయణుని {చక్రి – చక్రాయుధము గల వాడు, విష్ణువు}; చింత = తలపు, ధ్యానము; లేని = లే నట్టి; జన్మంబు = పుట్టుక కూడ; జన్మమే = పుట్టుక యేనా ఏమి; తరళ = కదలుచున్న; సలిల = నీటి; బుద్భుదంబు = బుడగ; కాక = కాకుండగ; విష్ణుభక్తి = విష్ణుభక్తి; లేని = లేనట్టి; విబుధుండు = విద్వాంసుడు; విబుధుండే = విద్వాంసుడా ఏమి; పాద = కాళ్ళు; యుగము = రెంటి; తోడి = తోటి; పశువు = పశువు; కాక = కాకుండగ.

సంసార = సంసారము యనెడి; జీమూత = మబ్బుల; సంఘంబు = సమూహము; విచ్చునే = విడిపోవునా ఏమి; చక్రి = నారాయణుని; దాస్య = కైంకర్యము యనెడి; ప్రభంజనము = పెనుగాలి; లేక = లేకుండగ; తాపత్రయ = తాపత్రయములు యనెడి {తాపత్రయము - 1ఆధ్యాత్మికము 2ఆదిభౌతికము 3అధిదైవికము అనెడి బాధలు}; ఆభీల = భయంకర మైన; దావాగ్నులు = కార్చిచ్చులు; ఆఱునే = ఆరి పోవునా ఏమి; విష్ణు = నారాయణుని; సేవా = సేవ యనెడి; అమృత = అమృతపు; వృష్టి = వర్షము; లేక = లేకుండగ; సర్వంకష = ఎల్లెడలను నిండిన; అఘ = పాపముల; ఓఘ = సముదాయము లనెడి; జలరాసులు = సముద్రములు; ఇంకునే = ఇంకి పోవునా ఏమి; హరి = నారాయణుని; మనీషా = ప్రజ్ఞ యనెడి; బడబాగ్ని = బడబాగ్ని; లేక = లేకుండగ; ఘన = గొప్ప; విపత్ = ఆపద లనెడి; గాఢ = చిమ్మ; అంధకారంబుల్ = చీకటులు; అణగునే = నశించునా ఏమి; పద్మాక్షున్ = నారాయణుని {ప ద్మాక్షుడు - పద్మములను పోలెడి అక్షుడు (కన్నులు గల వాడు), విష్ణువు}; నుతి = స్తోత్రము యనెడి; రవి = సూర్యుని; ప్రభలు = కాంతులు; లేక = లేకుండగ;

నిరుపమా = సాటి లేని; అపునరావృత్తిన్ = తిరిగిరాని విధమైన; నిష్కళంక = నిర్మల మైన; ముక్తినిధిన్ = మోక్ష పదవిని; కానన్ = చూచుటకు; వచ్చునే = అలవియా ఏమి; ముఖ్యము = ముఖ్యము; ఐన = అయిన; సార్ఙ్గకోదండ = నారాయణుని {సా ర్ఙ్గకోదండుడు - సార్ఙ్గ్యము యనెడి ఖడ్గము కోదండము యనెడి విల్లు మొదలగు ఆయుధములు గల వాడు, విష్ణువు}; చింతన = ధ్యానము యనెడి; అంజనము = కాటుక; లేక = లేకుండగ; తామరసగర్భున = బ్రహ్మదేవుని {తామరస గర్భుడు – పద్మము నందు పుట్టిన వాడు, బ్రహ్మ}; కున్ = కు; ఐనన్ = అయినను; దానవేంద్ర = రాక్షసరాజా.

కానని = చూడలేని; వానిన్ = వానిని; ఊతన్ = సాయంగ; కొని = తీసుకొని; కానని = గుడ్డి; వాడు = వాడు; విశిష్ట = శ్రేష్ఠ మైన; వస్తువుల్ = వస్తువులను; కానని = చూడ లేని; భంగిన్ = వలె; కర్మములున్ = కర్మలను; కైకొని = చేపట్టి; కొందఱు = కొంత మంది; కర్మ = కర్మలకు; బద్దులు = లగ్న మైన వారు; ఐ = అయ్యి; కానరు = చూడ జాలరు; విష్ణున్ = నారాయణుని; కొందఱు = కొంత మంది; అటన్ = అక్కడ; కందురు = పొందెదరు; అకించన = కేవల మైన; వైష్ణవ = నారాయణుని; అంఘ్రి = పాదము లందు; సంస్థాన = తగిలిన; రజః = ధూళి చేత; అభిషిక్తులు = అభిషేకింప బడిన వారు; అగు = అయిన; సంహృత = విడిచి పెట్టిన; కర్ములు = కర్మములు గల వారు; దానవేశ్వరా = హిరణ్యకశిపుడ.

అసురేంద్రా = రాక్షసరాజా!; బలయుతులకు = బలము గల వారికి; దుర్బలులకు = బలము లేనివారికి; బలము = అండ; ఎవ్వడు = ఎవరు; నీకు = నీకు; నాకు = నాకు; బ్రహ్మాదులకున్ = బ్రహ్మాదిదేవతలకు; బలము = ప్రాపు, శరణు; ఎవ్వడు = ఎవరో; ప్రాణులకున్ = జీవులకు; బలము = అండ; ఎవ్వండు = ఎవరో; అట్టి = అటువంటి; విభుడు = ప్రభువు; బలము = అండ

కలడు = ఉన్నాడు; అంభోధిన్ = సముద్రముల లోను; కలండు = ఉన్నాడు; గాలిన్ = గాలి లోను; కలడు = ఉన్నాడు; ఆకాశంబునన్ = ఆకాశము లోను; కుంభినిన్ = భూమి యందును; కలడు = ఉన్నాడు; అగ్నిన్ = నిప్పు లోను; దిశలన్ = దిక్కు లన్నిటి యందును; పగళ్ళన్ = దినము లందును; నిశలన్ = రాత్రుల యందును; ఖద్యోత = సూర్యుని {ఖద్యోతము - ఖత్ (ఆకాశమున) జ్యోతము (ప్రకాశించునది), సూర్యుడు}; చంద్ర = చంద్రుని; ఆత్మలన్ = ఆత్మ లందు; కలడు = ఉన్నాడు; ఓంకారమునన్ = ఓంకారము నందును; త్రిమూర్తులన్ = త్రిమూర్తు లందును {త్రిమూర్తులు - 1బ్రహ్మ 2 విష్ణు 3మహేశ్వరులు}; త్రిలింగ = స్త్రీ పురుష నపుంసక {త్రిలింగములు - 1స్త్రీలింగము 2పుల్లింగము 3నపుంసకలింగము}; వ్యక్తులన్ = జాతుల వారి; అందున్ = అందు; అంతటన్ = అంతటను; కలడు = ఉన్నాడు; ఈశుండు = భగవంతుడు {ఈశుడు – నైజము చేతనే ఐశ్వర్యములు గల వాడు, విష్ణువు}; కలండు = ఉన్నాడు; తండ్రి = తండ్రీ; వెదుకంగన్ = అన్వేషించుట; ఏల = ఎందుకు; ఈయాయెడన్ = ఇక్కడా అక్కడా.

ఇందు = దీనిలో, ఇక్కడ; కలడు = ఉన్నాడు; అందు = దానిలో, అక్కడ; లేడు = లేడు; అని = అని; సందేహము = అనుమానము; వలదు = వద్దు; చక్రి = విష్ణువు {చక్రి - చక్రము ఆయుధముగా గల వాడు, విష్ణువు}; సర్వ = అన్నిటి యందు; ఉపగతుండు = ఉండు వాడు; ఎందెందు = ఎక్క డెక్కడ; వెదకి = వెదకి; చూచినన్ = చూసినచో; అందందే = అక్క డెల్లను; కలడు = ఉన్నాడు; దానవాగ్రణి = రాక్షసరాజా; వింటే = వింటివా.

హరి = నారాయణుడు; సర్వాకృతులన్ = ఎల్లరూపము లందును; కలండు = ఉన్నాడు; అనుచు = అంటూ; ప్రహ్లాదుడు = ప్రహ్లాదుడు; భాషింపన్ = పలుకగా; సత్వరుడై = తొందర గలవాడై; ఎందును = ఎక్కడను; లేడు లేడు = లేనే లేడు; అని = అని; సుతున్ = పుత్రుని; దైత్యుండు = రాక్షసుడు; తర్జింప = బెదిరించగా; శ్రీ = శోభనమైన; నరసింహాకృతిన్ = నరసింహరూపముతో; అచ్యుతుడు = నారాయణుడు; నానా = పలురకముల; జంగమస్థావరోత్కర = చరాచరసమూహముల; గర్భంబులన్ = అంతర్భా గములలోను; అన్నిదేశములన్ = సమస్తమైన చోటులందును; ఉద్దండ = గొప్ప; ప్రభావంబునన్ = మహిమతో; ఉండెన్ = ఉండెను

నర = మానవ; మూర్తి = స్వరూపము; కాదు = కాదు; కేవల = వట్టి; హరి = సింహపు; మూర్తియున్ = స్వరూపము; కాదు = కాదు; మానవ = మనిషి; ఆకారము = స్వరూపము; కేసరి = సింహపు; ఆకారము = స్వరూపము కూడా; ఉన్నది = కలిగి ఉన్నది; హరి = విష్ణుని; మాయా = మాయచేత; రచితము = నిర్మింపబడినది; అగు = ఐన; యథార్థము = సత్య మైనది; చూడన్ = తరచి చూసినచో.

అమరుల్ = దేవతలు; సిద్దులు = సిద్ధులు; సంయమి = ముని {సంయములు - సంయమము (హింసాదుల వలన విరమించుట) కలవారు, మునులు}; ఈశ్వరులు = శ్రేష్ఠులు; బ్రహ్మ = బ్రహ్మదేవుడు; ఆదుల్ = మొదలగు వారు; సతాత్పర్య = ఏకాగ్రత గల; చిత్తములన్ = మనసులతో; నిన్నున్ = నిన్ను; బహు = పలు; ప్రకారములన్ = విధములచే; నిత్యంబున్ = ఎల్లప్పుడు; విచారించి = విచారించినను; పారము ముట్టన్ = తుద వరకు; నుతిన్ = స్తుతించుట; చేయన్ = చేయుటకు; ఓపరట = సరిపోరట; నేన్ = నేను; రక్షస్ = రాక్షసుని; తనూజుండన్ = పుత్రుడను {తనూజుండు - తనువున పుట్టిన వాడు, కొడుకు}; గర్వ = గర్వము; మద = మదముల; ఉద్రిక్తుడన్ = విజృంభణములు గల వాడను; బాలుడన్ = చిన్న పిల్లవాడను; జడ మతిన్ = మూర్ఖుడను; వర్ణింపన్ = కీర్తించుటకు; శక్తుండనే = సమర్థుండనా ఏమి (కాను).

జలజాతప్రభవ = బ్రహ్మదేవుడు {జల జాత ప్రభవుడు - జలజాత (పద్మమున) ప్రభవుడు (ఉద్భవించిన వాడు), బ్రహ్మ}; ఆదులున్ = మొదలగు వారు కూడ; మనము = మనసుల; లోన్ = లోపల; చర్చించి = తరచి చూసుకొని; భాషావళిన్ = వాక్కుల చేత; పలుకన్ = పలుకుటకు; లేని = వశము కాని; జనార్దన = విష్ణుమూర్తి {జనార్ధనుడు – సముద్ర మధ్యమున నున్న జనులను రాక్షసులను పీడించినవాడు, విష్ణువు}; ఆహ్వయ = పేరు గల; పరబ్రహ్మంబు = పరమాత్మ; నీ = నీ యొక్క; ఇంటి = నివాసము; లోన్ = అందు; చెలి = మిత్రుడు; ఐ = అయ్యి; మేనమఱంది = మేనత్త కొడుకు; ఐ = అయ్యి; సచివుడు = మంత్రాంగము చెప్పు వాడు; ఐ = అయ్యి; చిత్త = మనసునకు; ప్రియుండు = ఇష్టుడు; ఐ = అయ్యి; మహా = గొప్ప; ఫల = ఫలితములను; సంధాయకుండు = కూర్చు వాడు; ఐ = అయ్యి; చరించుట = మెలగుట; మహాది = గొప్ప; భాగ్యంబు = అదృష్టము; రాజోత్తమ = రాజులలో ఉత్తముడ.